КРЕАТИВДҮҮ ЭКОНОМИКАНЫН МААЛЫМАТТЫК МОДЕЛИ

2025-жылдын 21–22-майында LEX Юридикалык фирмасы Кыргыз Республикасында Креативдүү экономиканын маалыматтык модели (CEDM) иш-чарасынын ачылышына катышты. Иш-чара Дүйнөлүк интеллектуалдык мүлк уюму (ВОИС) жана Кыргызпатент менен биргеликте уюштурулду. Анда ВОИСтин, Кыргыз Республикасынын Экономика жана соода министрлигинин өкүлдөрү, ошондой эле Колумбиядан, Литвадан жана Женевадан келген эл аралык адистер креативдүү индустрияларды өнүктүрүү боюнча тажрыйбаларын бөлүшүштү.

Кыргыз Республикасынын илим, жогорку билим берүү жана инновациялар министри Бактияр Орозов ачылыш сөзүндө интеллектуалдык менчигинин креативдүү индустрияларды ички жана эл аралык рыноктордо илгерилетүүчү курал катары маанилүүлүгүн белгиледи. Ал интеллектуалдык укуктар креативдүү сектордун продукциясын коммерциялаштыруу жана кошумча баалуулукту жаратууда негизги фактор болуп саналарын баса белгиледи. Министр ошондой эле Кыргыз Республикасынын креативдүү экономиканы өнүктүрүү стратегиясын ыкчам иштеп чыгуу зарылдыгын ачып көрсөткөн.

Айсулуу Мустапакулова, Кыргызпатенттин инновациялар жана стратегиялык өнүгүү бөлүмүнүн башчысы, өлкөнүн креативдүү экономика саясатын терең тааныштырды жана Кыргызпатенттин аны практикага кантип ашырып жатканын көрсөттү. Анын ичинде ал инфраструктураны өнүктүрүү багыттарын—Мамлекеттик инновациялык борборду түзүү, жогорку окуу жайларында бизнес-инкубаторлор тармагын ишке киргизүү, «Startup Students» сыяктуу стартап конкурс шилтемелерин жана «Стартап Нация» хакатонун өткөрүлүшүн—жеңилдетип, ошондой эле акселерациялык программаларды кеңейтүү иштерин белгиледи.

Мындан сырткары, программа алкагында интеллектуалдык менчикти коммерциялаштыруу үчүн «Intellect Market» санариптик платформасы, технологияларды трансфердөө борбору, ошондой эле илим жана инновация чөйрөсүндө аялдарды колдоо иш-чаралары сыяктуу демилгелер сунушталды. 2025-жылдын 1-апрелине карата Кыргызстанда ойлоп табууларды, соода белгилерин, өнөр жай үлгүлөрүн жана автордук укуктарды камтыган барлыгы 87 730 интеллектуалдык менчик объектиси корголот.

CEDM моделюн ишке киргизүү — Кыргызстанда туруктуу креативдүү экономика түптөөгө багытталган маанилүү кадам болуп саналат. 2022-жылы иштелип, эл аралык стандарттарга ылайыкташтырылган креативдүү секторду баалоонун жаңы методологиясы өлкөнүн ЖИПке индустриянын кошкон салымын аныктоодо жана бул чөйрөдө натыйжалуу мамлекеттик саясатты курууда колдонулууда.

LEX Юридикалык фирмасы иш-чаранын уюштуруучуларына чакыруу үчүн ыраазычылыгын билдирет жана мындай демилгелер Кыргыз Республикасында креативдүү экономиканы туруктуу өнүктүрүү үчүн укуктук базаны түзүүдө ачкычтуу ролду ойнойт деп бекем ишенет.